data publikacji: 19. 03. 2019
tekst: Kacper Kaczmarek
Dobrze znany prawilnym Polakom dramat,
a tym bardziej uważnym,
sztuka Stanisława Wyspiańskiego "Wesele".
Do północy - śmiechy, gwara, tańce, hulańce.
Po północy - Ci sami zawadiacy, wąsaci wujowie,
wilgotne wąsy zadzierają i mierzą w siebie lufy,
wcześniej wspólnie wypite.
Kultury próżno szukać, gdy prażą się styki,
tak też pojedynek to raczej
w cieniu kulturystyki niż retoryki.
Wesele Wyspiańskiego w podobnym tonie przedstawia też sprawy wyższej rangi:
Organizm z dwoma chorymi organami
– polską inteligencją i chłopami.
Jan Lenica (inny plakat zob. też tutaj) rewelacyjnie zilustrował esencję dramatu. Purpurowe tło plakatu do Wesela według Stanisława Wyspiańskiego (wystawionego w 1964 roku w Teatrze im. Juliusza Osterwy w Lublinie1) symbolizuje nie tyle krew, co historyczny strup rzezi galicyjskiej, który – gdy zostanie rozdrapany – doprowadzi do ponownego rozlewu. Próżność, brak zrozumienia i rozbieżność w poglądach zmierzają do poplątania języków. Boleść i jad rzucają płachtę niezrozumienia, nawet gdy obie strony mówią jednym głosem. Lenica przedstawia to w postaci spersonifikowanego nowotworu zaburzającego równowagę organizmu i kompozycji. Autor plakatu wprowadza zaledwie parę elementów, które pozwalają bez problemu rozróżnić strony sporu. Otwarte usta, przeciwne kierunki i wzburzenie sugerują kłótnię, w której tkwią postacie. Trzecią z głów (a tak naprawdę pierwszą) umiejscowioną w centrum plakatu, można odczytywać na dwa sposoby: jako twardo osadzoną Polskę, w kierunku której zwrócony jest wzrok chłopów i inteligencji, albo jako postać Stanisława Wyspiańskiego, który, wkładając buty Temidy, brał udział w weselu – gdy wszyscy się bawili, on w spokoju obserwował scenariusz przyszłej sztuki.
1 Pełne informacje na temat spektaklu: http://encyklopediateatru.pl/przedstawienie/14471/wesele.